مفاهیم و اصطلاحاتی همچون کریپتو کارنسی، ارزهای دیجیتال و ارزهای رمزنگاری شده در میان برخی افراد شناخته شده و حداقل آنها می‌دانند که همه این نوع ارزها بصورت دیجیتال هستند و شکل فیزیکی ندارند.
با این حال، افراد زیاد دیگری هستند که در مورد این ارزها هیچ اطلاعاتی ندارند. در این مطلب قصد داریم به تعریف ابتدایی این ارزها و توضیح مفاهیم اولیه، تاریخچه و سایر اطلاعاتی که یک فرد تازه‌کار بهتر است بداند بپردازیم.
قبل از اینکه مستقیما به مفهوم ارزهای دیجیتال بپردازیم، بهتر است کمی درباره تاریخچه آن بنویسیم.
تاریخچه ارزهای رمزنگاری شده
همه چیز از جنبش Cypherpunk در سال ۱۹۸۰ میلادی شروع شد. Cypherpunk فردی است که مدافع گسترش استفاده از کریپتوگرافی (رمزنگاری) و تکنولوژی‌های ارتقای حریم خصوصی است تا به این طریق در جامعه و سیاست تغییر ایجاد کند.
در تعریف فوق، کریپتوگرافی به معنای نوعی رمزگذاری است که مبتنی بر تئوری‌های ریاضی بسیار پیچیده و با استفاده از کامپیوترها انجام می‌شود و رمزگشایی آن تقریبا غیرممکن است.
منشا ارزهای دیجیتال (که اولین آنها بیت‌کوین بود) را می‌توان به همان جنبش Cypherpunk مرتبط دانست و با وجودیکه نظرات بسیاری در خصوص بنیان‌گذار بیت‌کوین (ساتوشی ناکاماتو) وجود دارد، دسته‌ای از افراد معتقدند این فرد جزء جنبش Cypherpunk هاست.
نکته ۱: بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو به وجود آمده است.
نکته ۲: با وجودیکه ارزهای رمزنگاری شده، زیرمجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال هستند، برای راحتی کار، اغلب اوقات از اصطلاح ارزهای دیجیتال یا اصطلاح انگلیسی آن کریپتو کارنسی (Cryptocurrency) استفاده می‌شود.
در واقع همه ارزهای رمزنگاری شده، ارز دیجیتال هستند ولی همه ارزهای دیجیتال، ارز رمزنگاری شده یا کریپتو کارنسی محسوب نمی‌شوند. مثلا دلار سیستم مالی آنلاین وب‌مانی ارز رمزنگاری شده نیست ولی می‌توان آنرا یک ارز دیجیتال دانست زیرا به صورت دیجیتال می‌تواند بین دو شخص منتقل شود.
در ادامه همراه با درآمدسازان به جزییات بیشتر ارزهای رمزنگاری شده می‌پردازیم.
ارزهای رمزنگاری شده چیست؟
از ارزهای رمزنگاری‌شده در سایت‌های فارسی‌زبان با عنوان “رمزارز”، “ارز رمزپایه” نیز شناخته می‌شود.
ارزهای رمزنگاری‌شده، ارزهایی هستند که برای امنیت خودشان، صحت پرداخت‌ها و عملکرد از رمزنگاری استفاده می‌کنند.
اصطلاح کریپتو گرافی (Cryptography) از دو واژه یونانی نشات گرفته است، Krypto و Graghein که به معنای “رمزی” و “نوشته‌ها” است.
در عصر نوین امروزی از رمزنگاری حاصل شده از تئوری‌های ریاضی و علم پیچیده کامپیوتر برای رمزنگاری انجام می‌شود.
گاهی اوقات به جای ارزهای رمزنگاری‌شده از اصطلاح ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.
بیت‌کوین، اولین ارز رمزنگاری شده بود که پس از آن ارزهای بسیار زیاد دیگری شکل گرفتند. سایر ارزهای رمزنگاری‌شده که از جدا از بیت‌کوین هستند را با نام “آلتکوین” می‌شناسند، برخی از آلتکوین‌ها شامل موارد زیر است:
لایت‌کوین
اتریوم
مونرو
دش
و…
با وجودی که جنبش cyberpunk در سال‌های دهه ۱۹۸۰ شایع بود، شکل‌‌گیری این ارزها در زمان‌های قبل ممکن نبوده، زیرا تا آن زمان کسی “بلاک‌چین” را اختراع نکرده بود.
بلاک‌چین (Blockchain) چیست؟
بلاک‌چین همان تکنولوژی است که ایجاد ارزهای رمزنگاری شده را ممکن ساخته است و پایه و اساس ارزهای رمزنگاری شده به شمار می‌رود. بدون بلاک‌چین، وجود ارزهایی همانند بیت‌کوین و لایت‌کوین ممکن نبود.
بطور خلاصه، هر بلاک‌چین یک دیتابیس جهانی آنلاین است که همه‌کس در هرجا می‌تواند با یک اتصال اینترنت به آن دسترسی داشته باشد.
به خاطر اینکه بلاک‌چین، روی کامپیوترهای بسیار زیادی وجود دارد و هیچ مرکزی بطور خاص آنرا کنترل یا مدیریت نمی‌کند، به آن غیرمتمرکز (decentralized) می‌گویند. به این معنی که دفترکل یا فهرست بلاک‌چین (اصطلاحا ledger) در میان همه مشارکت‌کنندگان (nodes) آن شبکه توزیع شده است.
اصطلاح distributed ledger نیز به معنای همین است (فهرستی که در بین کل کامپیوترهای یک شبکه توزیع شده و هر تغییری در کل شبکه منعکس می‌شود)
تفاوت ارزهای دیجیتال و ارزهای رمزنگاری شده
وقتی اصطلاح ارزهای دیجیتال بکار برده می‌شود، نباید آنرا با سیستم‌های مالی مانند پی‌پال مشابه دانست.
سیستم‌های مالی مانند پی‌پال دارای مرکزیت هستند ولی ارزهای رمزنگاری شده غیرمتمرکز می‌باشند، غیر از اینها، تفاوت بسیار زیادی بین پی‌پال با ارزهای رمزنگاری شده وجود دارد.
اساس پی‌پال روی ارزهای رایج (اصطلاحا Fiat) ساخته شده و پولی که در این سیستم‌ها منتقل می‌شود، توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی چاپ و مدیریت می‌شوند ولی ارزهای رمزنگاری شده اینطور نیستند.
ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌کوین، از طریق بلاک‌چین شکل می‌گیرند و مدیریت می‌شوند و قوانین ریاضی خاصی بر بلاک‌چین این ارزها حاکم است که به نوعی آنها را خودمختار و بی‌نیاز از مدیریت می‌کند.
وجود مرکزیت، خودمختاربودن و حاکمیت قوانین ریاضی بر شبکه بلاک‌چین، به این معنی نیست که همه می‌توانند آنرا کنترل کنند یا هرچقدر که دوست داشتند بیت‌کوین بسازند، بلکه بالعکس، قوانین شبکه بلاک‌چین طوری طراحی و پیاده‌سازی شده که هیچ شخص یا نهاد مرکزی نمی‌تواند روی این شبکه کنترل داشته باشد.
ویژگی‌های فوق مربوط به بلاک‌چین‌ها و ارزهای رمزنگاری‌شده معتبر مانند بیت‌کوین و لایت‌کوین و بسیاری از ارزهای معتبر دیگر است.
ارزهای رمزنگاری شده بسیاری نیز هستند که صرفا با هدف سودجویی ایجاد شده‌اند. در واقع هرکس می‌تواند بلاک‌چین مخصوص خود و ارز رمزنگاری‌شده خود را بسازد و تعدادی از آنرا به میل و دلخواه خود انتشار دهد.
آینده ارزهای رمزنگاری شده
آینده ارزهای رمزنگاری‌شده از همیشه روشن‌تر به نظر می‌رسد، زیرا افرادی مانند من و شما در حال یادگیری کارکرد این نوع ارزها هستیم. افراد زیادی در سرتاسر دنیا رفته‌رفته به مزیت‌های این ارزها و سیستم‌ها و اپلیکیشن‌هایی که می‌توانند مبتنی بر این ارزها شکل بگیرند واقف می‌شوند.
روزانه تعداد زیادی پروژه بلاک‌چین و ارز جدید متولد می‌شود. ( لیست برخی از ICO ها و پروژه‌های بلاک‌چین را اینجا ببینید)
برخی از این پروژه‌های جدید و جذاب که سعی دارند با تکنولوژی بلاک‌چین، زندگی افراد دنیا را بهبود بخشند شامل موارد زیر است:
- اکوسیستم ۴NEW: تولید برق از زباله
- پروتکل Codex: رجیستری غیرمتمرکز برای آیتم‌های کلکسیونی و هنری
- شبکه سپرده‌گذاری (Depository Network)
- پتلفرم Ultra.io: راهکار بلاک‌چین برای تحول در صنعت گیم
- پلتفرم GSCP: تحولی در صنعت حمل و نقل کانتینری و دریایی
و پروژه‌های قبلی همانند Riablocks، Siacoin، Factom و… که هرکدام بازار هدف متفاوتی دارند و در تلاشند مشکلات عمده بشریت را حل کنند.
به خاطر اینکه بلاک‌چین یکی از نوآورانه‌ترین راه‌ها برای حل مشکلات عدیده است، این تکنولوژی به یک صنعت بزرگ تبدیل شده و در آینده نیز رشد بسیار عظیمی خواهد داشت.
در واقع بسیاری از کارشناسان این حوزه و متخصصان معتقد بلاک‌چین، تاثیری مشابه اینترنت روی زندگی بشریت داشت و بسیاری از حوزه‌ها را متحول خواهد کرد.
نویسنده: شجاع الدین جهاندیده
